Postacie i zdarzenia są ważne nie ze względu na swoje jednostkowe cechy, lecz jako przykłady uniwersalnych praw rządzących ludzką egzystencją. Zaraza to wyraźne nawiązanie do czasów wojny, dwudziestowiecznych totalitaryzmów z ich bestialstwem, okrucieństwem i śmiercią. Pisarz porusza problem postaw człowieka w obliczu zła, znajdującego się na zewnątrz i w nim samym.

Bohaterowie Dżumy, postawieni w sytuacji ekstremalnej, zmuszeni są do nieustannych wyborów i do jasnego określenia swego miejsca w świecie. W większości wybierają postawę aktywną, służą innym, zdając egzamin z człowieczeństwa.

"Dżuma" ukazuje ludzi, którzy nie chcą się godzić ze złem, protestują przeciwko niemu. Głównym przesłaniem staje się apoteoza dobra, które bez względu na to, jak bywa wyrażane, zawsze stanowi podstawę egzystencji. Postawa pełna człowieczeństwa powinna wyrażać się w niezgodzie na zło.

Powieść Camus. to filozoficzne, ale i głęboko ludzkie przesłanie, głoszące, że wczłowieku więcej rzeczy zasluguje na podziw, niż na pogardę. Autor nawołuje do ciągłego działania, przeciwstawienia się obojętności w obliczu zdarzeń ekstremalnych. Na tych poglądowych fundamentach osadza się laicki humanizm.